Οι ψείρες είναι παράσιτα που ζουν απομυζώντας αίμα από τον άνθρωπο. Κατά την απομύζηση αφήνουν τοξίνες στο δέρμα, που όταν ευαισθητοποιήσουν το άτομο, προκαλούν φαγούρα. Προτιμούν τις θέσεις πίσω από τα αφτιά. Η ψείρα μπορεί να ζήσει μακριά από τον άνθρωπο, στον περιβάλλοντα χώρο, περίπου 1-2 ημέρες.
Πώς μπορούμε να τις αποφύγουμε;
Για να προλάβουμε τη φθειρίαση απαιτείται γνώση. Η ψείρα μεταδίδεται από το ένα παιδί στο άλλο:
- -όταν έρχονται σε επαφή τα μαλλιά τους,
- -όταν μοιράζονται χτένες, σκουφάκια, κασκόλ,
- -όταν κρεμάνε τα σακάκια τους σε κοινή κρεμάστρα στο σχολείο. Η κοινή κρεμάστρα αποτελεί σύνηθες μέσο μετάδοσης της ψείρας.
Επομένως, πρέπει να διδάξουμε το παιδί να μην δανείζει τη χτένα του, το κασκόλ του, να έχει το σακάκι του στην καρέκλα του. Το κορίτσι που έχει μακριά μαλλιά, να τα έχει δεμένα στο σχολείο, ώστε να μην έρχονται σε επαφή με τα μαλλιά άλλων παιδιών που μπορεί να έχουν ψείρες.
Γιατί κολλάνε ψείρες κυρίως τα παιδιά;
Τα παιδιά στα νηπιαγωγεία και τα σχολεία έρχονται καθημερινά σε στενή επαφή και μοιράζονται προσωπικά τους αντικείμενα περισσότερο σε σχέση με τους ενήλικες. Επίσης, το σμήγμα που έχει στο κεφάλι του ο ενήλικας φαίνεται ότι λειτουργεί σαν απωθητικό, δηλαδή δυσκολεύει τη ψείρα να προσκολληθεί.
Τι τρόποι θεραπείας υπάρχουν;
Υπάρχουν διάφορα αντιφθειρικά φάρμακα σε σαμπουάν ή και λοσιόν, τα οποία πρέπει να εφαρμόζονται σύμφωνα με τις αναγραφόμενες οδηγίες. Μετά τη θεραπεία, τα κατεστραμμένα αβγά της ψείρας από άσπρα γίνονται καφέ, αλλά εξακολουθούν να παραμένουν προσκολλημένα στις τρίχες. Το βρέξιμο των μαλλιών με διάλυμα ξιδιού (1:1 με νερό) και το χτένισμα με λεπτό χτένι βοηθάει στην απομάκρυνσή τους.
Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχει περιγραφεί αντοχή της ψείρας στα αντιφθειρικά φάρμακα. Για αποφυγή αντοχής συνιστάται να μην χρησιμοποιείται το ίδιο αντιφθειρικό στο παιδί στο ίδιο εξάμηνο, αλλά να γίνονται εναλλαγές.
Επίσης, συνιστώνται μηχανικοί τρόποι απομάκρυνσης της ψείρας, όπως θερμαινόμενες ή ηλεκτρονικές βούρτσες, ή επάλειψη του τριχωτού κεφαλής με διάφορα έλαια που προκαλούν απόφραξη στους αναπνευστήρες της ψείρας και τους πόρους των αβγών, με αποτέλεσμα να... πεθαίνουν από ασφυξία.
Είναι σημαντικό, παράλληλα με τη θεραπεία, να γίνεται και απολύμανση του χώρου.
Οι μαξιλαροθήκες, οι πετσέτες, τα σεντόνια, ό,τι έρχεται σε επαφή με τα μαλλιά πρέπει να πλυθεί με ζεστό νερό. Οι βούρτσες και οι χτένες να μπουν σε λεκάνη με ζεστό νερό. Θερμοκρασία νερού 55˚C καταστρέφει την ώριμη ψείρα, τις νύμφες και τα αβγά σε 5 λεπτά. Τονίζεται ότι το στεγνό καθάρισμα (καθαριστήριο) δεν καταστρέφει την ψείρα. Δεδομένου ότι η ώριμη ψείρα επιβιώνει μακριά από τον άνθρωπο 1-2 ημέρες, τα δε αβγά εκκολάπτονται σε 6- 10 μέρες, τα λούτρινα κουκλάκια, που έχει μαζί του το παιδί όταν κοιμάται και δεν πλένονται, να απομονώνονται σε πλαστική σακούλα για 12-14 ημέρες.
Χρήσιμες συμβουλές στους γονείς
- Να ελέγχετε το παιδί τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα αν έχει ψείρες, και να χτενίζεται με λεπτό χτενάκι. Επειδή η ψείρα αποφεύγει το φως και κινείται γρήγορα, συχνά είναι δύσκολο να την δούμε. Έτσι, συχνά βλέπουμε μόνο την κόνιδα, δηλαδή τα αβγά της προσκολλημένα στην τρίχα. Σημειώνεται ότι τόσο η ψείρα, όσο και τα αβγά της, για να ζήσουν, χρειάζονται τη θερμοκρασία του σώματος. Επομένως, όταν η κόνιδα απέχει περισσότερο από μισό εκατοστό από το δέρμα του κεφαλιού, δεν είναι ζωντανή και, επομένως, δεν χρειάζεται θεραπεία. Αναφέρεται ότι δύο στα τρία παιδιά υποβάλλονται σε άσκοπες θεραπείες.
- Να χρησιμοποιείτε προληπτικά απωθητικά της ψείρας. Είναι αιθέρια έλαια, μπαίνουν στα μαλλιά πίσω από τ’ αφτιά και δεν αφήνουν την ψείρα να προσκολληθεί στην τρίχα (γλιστράει).
- Να διδάσκετε τα παιδιά σας πώς θα αποφύγουν να κολλήσουν ψείρες.
Tης παιδιάτρου - δερματολόγου Τάλιας Τσιβιτανίδου-Κάκουρου για το familylife.gr